El Sanatları
Nallıhan ipek iğne oyaları, mükemmel bir dimağ, göz ve el ahenginin ürünüdür. Geleneksel pederşahi aile yapısının içinden çıkmış ve bu yapının kadınlarının sonsuz yaratıcılığı ile simgelerden oluşan bir sessiz dil'e dönüşmüştür.Büyüklerinin, efendisinin, sevdalısının karşısında kendisini sözcüklerle ifade edemeyen Anadolu kadınının duygu ve düşüncelerinin, vermek istediği mesajların Nallıhan'daki rengarenk yansımalarıdır ipek iğne oyaları.Kimi zaman kahvenin buram buram koktuğu, kimi zamansa çorbanın buğulu dumanının sardığı odalarda mum ışığı altında göz nuru ile işlenen her ipek iğne oyası, Nallıhan'ın doğasından esinlenerek yapılmıştır.Her oya bir bitki, bir çiçek, bir hayvan ya da bir insandır; işlenen her motifin farklı bir anlamı, ayrı bir hikayesi vardır. Üzüntüden mutluluğa,kıskançlıktan öfkeye, sevgiden acıya, pişmanlıktan düş kırıklığına kadar geniş bir yelpazede betimler insan olmayı oyalar. Örneğin, üzüm oya ömür boyu ağız tadını, sarmaşık oya gelinin kayın validesine duyduğu sevgi ve muhabbeti, gül oya sonsuz sevgiyi ve mutluluğu anlatır. İpek iğne oyaları, cepken, bindallı ve üçetek giyen kadınların vazgeçemedikleri unsurlardır. Maşrapa tutan ellerin başlarına bağladıkları çevrelere, mutfaklarda kocaman ağır delikli kepçelerle çocuklarına yemek koyan annelerin mendillerine konudur oyalar; gelin başı taçlarının bezemeleridir.
İpek Böceği
Geçmişte Nallıhan ekonomisine çok büyük katkısı olan ipek böceği yetiştiriciliği zamanla önemini kaybetmiş ve yok olmuştur. Son zamanlarda turizmde yapılan gelişmeler sonucunda yeniden canlanma eğlimindedir. Etkin tanıtımlar sonucunda ipekten yapılan ürünlerin üretimi artmaya başlamış ve ev hanımlarına önemli bir ek katkı sağlamaktadır. Özellikle Nallıhan´a has ipek iğne oyaları yeniden gündeme gelmiştir. Nallıhan Halk Eğitim Müdürlüğü ile başlayan tanıtım çalışmaları, Nallıhan enerji AŞ. ile devam etmiş, daha sonrada Halk Eğitimin yanı sıra Nallıhan Turizm Gönüllüleri Derneği ve bunun gibi kuruluşlar tanıtımı üstlenmişlerdir. Nallıhan´da ipek böceğinin ve ürünlerinin gelişmesi turizm açısından önemi büyüktür. Sağlıklı koşulların sağlanması durumunda, Dut yetişen her yerde İpek böceği yetiştirilebilir. Nallıhan´da ipek , iğne oyası yapımında, giyimde ve bayanlara has bir çok aksesuar yapımında kullanılmaktadır.
İpekböceğini Tanıyalım Yurdumuzda koza üretimi için beslenen ipekböcekleri Çin ve Japon orijinli ırkların melezleridir. Geçmiş yıllarda olduğu gibi bunlardan yumurta (Tohum) üretmek doğru değildir. Bunlardan üretilen tohumlar düşük verimli olurlar. Ayrıca yumurta (Tohum) yolu ile bulaşan Pebrin (Karabatan) hastalığının ortaya çıkma ihtimali de artar. Karabatan hastalığı bir zamanlar Avrupa´da ipekböcekçiliğinin yok olmasına sebep olan tehlikeli bir hastalıktır. İpekböceğinin hayatında dört değişik dönem vardır. Bunlar sırası ile yumurta - larva (tırtıl) - krizalit ve kelebek dönemleridir. Besleme yönünden önemli olan dönem larva (tırtıl) dönemidir. Bu devre uygun şartlarda 26-27 gün sürer. İpekböcekleri bu devrede dört kez deri değiştirerek beslenir ve büyürler. Deri değiştirme safhası (uyku) yaşa göre 24 ila 48 saat kadar sürer. Bu safhada ipekböcekleri yaprak yemez ve hareketsiz kalırlar. İpekböceğinin uyku safhaları arasında kalan yem yediği sürelere yaş denir. Kuluçkadan 1. uykuya kadar geçen süreye 1. yaş, 1. ve 2. uykular arasında 2. yaş, 2. ve 3. uykular arasında 3. yaş, 3. ve 4. uykular arasında 4. yaş, 4. uykudan koza örmeye kadar olan süreye de 5. yaş diyoruz. İpekböceklerini yeknesak beslemek yani hepsine aynı zamanda koza ördürebilmek için uyku ve yaşları iyi takip etmek gerekir. Aksi halde askıya çıkma dediğimiz koza örme devresi çok uzun bir zaman alır, buna bağlı olarak da hasat güçleşir.
İpekböceğini Tanıyalım Yurdumuzda koza üretimi için beslenen ipekböcekleri Çin ve Japon orijinli ırkların melezleridir. Geçmiş yıllarda olduğu gibi bunlardan yumurta (Tohum) üretmek doğru değildir. Bunlardan üretilen tohumlar düşük verimli olurlar. Ayrıca yumurta (Tohum) yolu ile bulaşan Pebrin (Karabatan) hastalığının ortaya çıkma ihtimali de artar. Karabatan hastalığı bir zamanlar Avrupa´da ipekböcekçiliğinin yok olmasına sebep olan tehlikeli bir hastalıktır. İpekböceğinin hayatında dört değişik dönem vardır. Bunlar sırası ile yumurta - larva (tırtıl) - krizalit ve kelebek dönemleridir. Besleme yönünden önemli olan dönem larva (tırtıl) dönemidir. Bu devre uygun şartlarda 26-27 gün sürer. İpekböcekleri bu devrede dört kez deri değiştirerek beslenir ve büyürler. Deri değiştirme safhası (uyku) yaşa göre 24 ila 48 saat kadar sürer. Bu safhada ipekböcekleri yaprak yemez ve hareketsiz kalırlar. İpekböceğinin uyku safhaları arasında kalan yem yediği sürelere yaş denir. Kuluçkadan 1. uykuya kadar geçen süreye 1. yaş, 1. ve 2. uykular arasında 2. yaş, 2. ve 3. uykular arasında 3. yaş, 3. ve 4. uykular arasında 4. yaş, 4. uykudan koza örmeye kadar olan süreye de 5. yaş diyoruz. İpekböceklerini yeknesak beslemek yani hepsine aynı zamanda koza ördürebilmek için uyku ve yaşları iyi takip etmek gerekir. Aksi halde askıya çıkma dediğimiz koza örme devresi çok uzun bir zaman alır, buna bağlı olarak da hasat güçleşir.
İpek İğne Oyalarının Gündelik Yaşamda Kullanım Alanları:
Kültür ve İpek İğne Oyaları
Bir toplumdaki yaşam biçimlerini belirleyen değerlerin, inançların, davranış kalıplarının ve üretilen nesnelerin tümü o toplumun kültürünü teşkil eder. Kültürün en belirgin ögeleri, o toplumda yaşayanlar tarafından üzerine aynı anlamların yüklendiği semboller ile fertler arasında iletişim kurulmasını olanaklı kılan semboller sisteminden oluşan dildir. Dil, yalnızca bireyler arasındaki iletişimi sağlamakla kalmaz, aynı zamanda da kültürün devamlılığını geçerli kılar. Bir kültürel miras olan dil, kültürün bir kuşaktan bir diğerine aktarımının anahtarıdır. Nallıhan ipek iğne oyalarında kullanılan semboller ve bu sembollerin oluşturdukları sessiz dil , oyaların dilini konuşan günümüz kadını için de aynı anlamları içermeye devam etmektedir.
Bugün iğne oyalarına, geleneksel özgün anlamlarının dışında yeni, güncel ve farklı işlevsel anlamlar yüklenmektedir. Oyalar, gündelik yaşamın hemen hemen her alanına nüfuz etmektedirler. Giyim kuşamda, aksesuarda, yemekle ilgili ürünlerde ve yaşanan iç mekanda kendilerine hızla yer edinmeye başlamışlardır. Boyunları ışıl ışıl süsleyen gerdanlıkları, giysileri, bilezik ve çanta gibi aksesuarları, yemek masalarında tabak altına konan servis örtülerini, peçetelikleri bezeyerek, kitap ayracı kılığına bile bürünebilmişler ve böylelikle de "özel"den "genel"e ulaşmayı başarabilmişler, birer "artı değer"e dönüşebilmişlerdir. Uluslar arası pazarlarda alıcı bulmaktadırlar. Zaman içinde kullanım alanları değişse de, iğne oyalarının sessiz dil'inin ve bu oyaların üzerine işlenen sembollerin kuşaktan kuşağa ( kültürel aktarım ) ve de toplumdan topluma ( kültürel dağılım ) nakledilerek ölümsüz kılınabiliyor olmaları, Nallıhan kültürel mirasının en çarpıcı özelliklerinden biridir.
Bugün iğne oyalarına, geleneksel özgün anlamlarının dışında yeni, güncel ve farklı işlevsel anlamlar yüklenmektedir. Oyalar, gündelik yaşamın hemen hemen her alanına nüfuz etmektedirler. Giyim kuşamda, aksesuarda, yemekle ilgili ürünlerde ve yaşanan iç mekanda kendilerine hızla yer edinmeye başlamışlardır. Boyunları ışıl ışıl süsleyen gerdanlıkları, giysileri, bilezik ve çanta gibi aksesuarları, yemek masalarında tabak altına konan servis örtülerini, peçetelikleri bezeyerek, kitap ayracı kılığına bile bürünebilmişler ve böylelikle de "özel"den "genel"e ulaşmayı başarabilmişler, birer "artı değer"e dönüşebilmişlerdir. Uluslar arası pazarlarda alıcı bulmaktadırlar. Zaman içinde kullanım alanları değişse de, iğne oyalarının sessiz dil'inin ve bu oyaların üzerine işlenen sembollerin kuşaktan kuşağa ( kültürel aktarım ) ve de toplumdan topluma ( kültürel dağılım ) nakledilerek ölümsüz kılınabiliyor olmaları, Nallıhan kültürel mirasının en çarpıcı özelliklerinden biridir.
